In de huidige kabinets- en beleidsplannen wordt rekening gehouden met een verdubbeling van het stroomverbruik in Nederland in 2050, vanwege het afschalen van fossiele brandstoffen en verregaande elektrificatie door huishoudens en de industrie. Hierbij zijn echter niet alle plannen meegerekend, waardoor de vraag rond 2050 drie keer zo hoog lijkt uit te komen. Dat blijkt uit het net verschenen boek Donkerluwte.
De netwerkbedrijven – waaronder Tennet en Gasunie – voorspellen in hun in mei 2021 gepubliceerde rapport ‘Het energiesysteem van de toekomst’ een verdubbeling van het stroomverbruik richting 2050. Maar daarin is nog niet het elektriciteitsverbruik meegerekend voor productie van groene waterstof. Desgevraagd stelt Tennet dat er dan moet worden gerekend met een stroomverbruik van 2,2 tot 2,8 keer het huidige verbruik, zo rond de 300 TWh per jaar. Gasunie meent dat de factor 2,8 nog overschreden kan worden.
De toekomstige groei van het stroomverbruik wordt vooral bepaald door ontwikkelingen in de industrie. Deze sector gebruikt nu aardolie, aardgas en steenkool voor verwarming van gebouwen en verhitting van processen. In de toekomst moeten fossiele brandstoffen deels vervangen worden door groene waterstof. De productie van deze vorm van waterstof vraagt veel groene stroom, mede vanwege energieverliezen. Ook zijn er veel te weinig windturbines en zonneparken gepland om in de toekomstige behoefte te voorzien. Zo zijn er tien windparken zoals Borssele 3 en 4 nodig om alleen al Tata Steel te verduurzamen (31 TWh).
Auteur Henk Tolsma van het boek Donkerluwte stelt dat de prijs van elektriciteit door de sterke vraagtoename mogelijk flink zal gaan stijgen. “De vraag naar elektriciteit gaat op termijn – vooral na 2030 – sterk omhoog. Dat wordt met name veroorzaakt door elektrificatie van verhittings- en verwarmingsprocessen in de industrie en vanwege de benodigde stroom voor de productie van groene waterstof. Daarnaast gaat het verkeer overschakelen van de verbrandings- op de elektromotor en worden woningen en gebouwen niet langer met aardgas maar met elektrische warmtepompen verwarmd. Het huidige Nederlandse elektriciteitsverbruik bedraagt nu 110 TWh (terawattuur) per jaar. Over twintig à vijfentwintig jaar wordt dat naar schatting 250 tot 400 TWh/jaar.’
Over het boek
De titel van het boek Donkerluwte is de Nederlandse vertaling van het Duitse Dunkelflaute. Het behandelt onder meer de vraag waar onze stroom vandaan komt als de wind niet waait en de zon niet schijnt. Met weersafhankelijke bronnen zoals zon en wind is er een back-up nodig om een betrouwbare stroomvoorziening te garanderen. Daarvoor zijn er verschillende opties: waterstof, batterijen en andere vormen van stroomopslag, biomassa, flexibilisering van de stroomvraag en mogelijk ook kernenergie. Tolsma: ‘Met deze back-upvoorzieningen valt er in Nederland nog een wereld te winnen. Er wordt veel gesproken over groene waterstof en opslag van elektrische energie, maar in werkelijkheid gebeurt er op dit vlak nog maar weinig.’
Het boek bespreekt welke plannen liggen er op tafel liggen, wat de voor- en nadelen zijn van alle opties en in hoeverre deze haalbaar en betaalbaar zijn.
Meer informatie